Gorące pytania – najczęstsze błędy prowadzących i ich wpływ na mówców

Sesje gorących pytań to jeden z najbardziej dynamicznych i inspirujących momentów spotkań w Toastmasters Top Careers w Warszawie. Dają uczestnikom okazję do improwizacji, budowania pewności siebie i rozwijania umiejętności retorycznych. Jednak źle poprowadzona sesja potrafi zmarnować ten potencjał – sprawiając, że uczestnicy zamiast czuć postęp, zaczynają wątpić w swoje możliwości albo dochodzą do wniosku, że improwizacja jest dla nich „zbyt trudna”. Zamiast chętnie się zgłaszać, wycofują się z prób uczestnictwa. 

Czy prowadząc sesję gorących pytań w swoim klubie, naprawdę tworzysz przestrzeń do rozwoju? A może zdarzyło Ci się zauważyć, że odpowiedzi bywają chaotyczne, niepewne, a mówcy wyglądają na zagubionych? A może przekraczają czas, tracąc szansę na wygranie konkursu odpowiedzi na gorące pytania? Pamiętaj: wartość edukacyjna tej sesji w ogromnym stopniu zależy od prowadzącego gorące pytania. Dobrze poprowadzone gorące pytania potrafią dodać skrzydeł, a źle – skutecznie je podciąć.

Przykłady, które znajdziesz w tym artykule, pochodzą przede wszystkim z moich obserwacji realizowanych podczas wtorkowych spotkań w klubie Toastmasters Top Careers w Warszawie. Uważnie śledzę, jak są prowadzone Gorące pytania, a następnie zbieram te doświadczenia, opisuję je w artykułach i dzielę się nimi z członkami klubu moimi mentee. Dzięki temu klubowicze mogą systematycznie podnosić jakość swoich wystąpień i czerpać z tej wiedzy dla siebie.

Ten tekst jest również regularnie aktualizowany – dlatego jeśli czytasz go teraz, istnieje duża szansa, że przy kolejnej aktualizacji znajdziesz tutaj kolejne przykłady błędów popełnianych podczas sesji gorących pytań. Zapisz sobie ten artykuł i wracaj do niego, gdy będziesz potrzebować inspiracji, albo zastanów się, jak możesz go rozpropagować w swoim klubie, by jeszcze więcej osób mogło skorzystać z tej wiedzy.

Błędy popełniane w prowadzeniu sesji Gorących pytań

Błąd nr 1: Zawiłe i niejasne pytania

Jednym z najczęstszych błędów jest zadawanie pytań zbyt długich, skomplikowanych i wielowątkowych. Zamiast improwizować, uczestnik musi zgadywać, o co chodzi prowadzącemu. Rezultat? Dezorientacja, stres i stracona szansa na wartościowy trening.

Przykład:
„Jesteś redaktorem gazety, która publikuje teksty… Aha, no to już jest jakby część twojego gorącego pytania… no i jako ten redaktor to masz do napisania tekst, który ogólnie opowie o tym…”

Zdania płyną jak woda z kranu, a samego pytania wciąż nie widać. Wtedy naprawdę robi się gorąco – ale nie o taki efekt chodzi.

Jak tego uniknąć?

• Przygotuj pytania wcześniej.

• Formułuj je jasno i klarownie, tak by były od razu zrozumiałe.

• Sformułuj treść krótko i jednoznacznie.

• Unikaj dygresji i komentarzy, które mogą wprowadzać chaos.

Błąd nr 2: Zbyt długie wprowadzenie prowadzącego

Rozwlekłe wstępy to kolejna poważna przeszkoda. Prowadzący, który traktuje tę część spotkania jak okazję do wygłoszenia mini-przemowy, nieświadomie odbiera szansę innym. W rezultacie liczba osób, które mogą się wypowiedzieć, znacząco maleje. Sama byłam na spotkaniu, podczas którego w sesji gorących pytań spokojnie mogły wystąpić cztery osoby, a wystąpiły tylko dwie. To oznacza, że część klubowiczów straciła możliwość treningu. A teraz pomyśl: jeśli takie dwie utracone szanse pomnożysz przez liczbę tygodni w roku – a spotkania klubowe zwykle odbywają się raz w tygodniu – skala niewykorzystanych okazji do rozwoju Klubu staje się naprawdę ogromna.

Jak temu zaradzić?

• Mów krótko i na temat.

• Sprawnie zapraszaj kolejnych mówców.

• Skupiaj uwagę na uczestnikach, a nie na sobie.

Umiejętność ustalania priorytetów jest tutaj kluczowa. Tematyczne przebrania czy humorystyczne wstawki mogą urozmaicić sesję, ale nie powinny przeważać nad jej celem edukacyjnym. Gorące pytania służą przede wszystkim nauce improwizacji. Rolą prowadzącego jest stworzyć jak najwięcej przestrzeni dla uczestników, by mogli występować i rozwijać się na scenie.

Błąd nr 3: Brak bezpośredniego zwrócenia się do uczestnika

Zdarza się, że prowadzący odwraca się do stolika, szuka notatek, sprawdza pytania w telefonie albo mówi w bok – zamiast patrzeć i zwracać się wprost do osoby, której zadaje pytanie. Efekt? Mówca, który za chwilę ma improwizować, zamiast koncentrować się na odpowiedzi, skupia się na tym, by w ogóle usłyszeć treść pytania. Często musi prosić o powtórzenie, co wydłuża czas i wybija z rytmu całą sesję.

Ciekawostka:
Dla osób z trudnościami ze słuchem mówienie twarzą w twarz ma kluczowe znaczenie. Dzięki temu mogą wspierać się czytaniem z ruchu warg, lepiej rozumieć intonację i wychwytywać pełny sens wypowiedzi. Zwracanie się bezpośrednio do rozmówcy to nie tylko dobra praktyka retoryczna, ale też element inkluzywnej komunikacji.

Jak temu zapobiec?

• Patrz bezpośrednio na osobę, do której kierujesz pytanie.

• Mów wyraźnie i z energią.

• Upewnij się, że uczestnik od razu dobrze zrozumiał pytanie.

Błąd nr 4: Konwencja Gorących pytań w parach – przekroczenie czasu i dyskwalifikacja mówców

Brałam udział w bardzo ciekawej sesji gorących pytań, która polegała na pracy w parach. Ćwiczenie było inspirujące, mówcy świetnie się w nie zaangażowali – ale tak bardzo wkręcili się w wystąpienia, że całkowicie zapomnieli o pilnowaniu czasu i obserwowaniu sygnałów od chronometrażysty. W efekcie z pięciu par, które wzięły udział w konkursie, aż trzy zostały zdyskwalifikowane wyłącznie dlatego, że nikt wcześniej nie wyjaśnił, jak w parach należy zwracać uwagę na czas, ani nie przypomniał o tej zasadzie.

Wnioski:
Zmiana konwencji – np. występy w parach zamiast indywidualnie – sama w sobie nie jest przeszkodą. Problem pojawia się wtedy, gdy zmieniamy formułę, ale nie dostosowujemy zasad. W takiej sytuacji należy:

• jasno określić, jak uczestnicy w parach mają kontrolować czas i reagować na sygnały chronometrażysty,

• poinstruować ich przed rozpoczęciem ćwiczenia,

• rozważyć zmianę sposobu nagradzania zwycięzców (np. nagroda dla całej pary zamiast dla jednej osoby).

Dzięki temu sesja zachowa zarówno atrakcyjność, jak i edukacyjny charakter, a uczestnicy będą mogli cieszyć się pełnym, uczciwym doświadczeniem bez niepotrzebnych dyskwalifikacji.

Konsultacja: Wystąpienia publiczne – jak wspieram mówców?

Nauka wystąpień publicznych nie kończy się na sesjach gorących pytań. To proces, w którym ważne jest zarówno regularne ćwiczenie, jak i indywidualne podejście do potrzeb mówcy. Dlatego w moim klubie Toastmasters Top Careers osoby z mojego zespołu mentee otrzymują pełne wsparcie rozwojowe całkowicie bezpłatnie – w ramach działalności klubowej. Wśród mojej grupy mentee są osoby, które zawodowo obejmują odpowiedzialne stanowiska – m.in. dyrektorów HR, dyrektorów finansów, dyrektorów sprzedaży, trenerów biznesu czy trenerów kompetencji miękkich. To osoby, dla których wystąpienia publiczne stanowią ważną część życia nie tylko prywatnego, lecz także zawodowego.

Jednocześnie prowadzę również płatne konsultacje indywidualne, na które zapraszam wszystkie osoby chcące rozwijać swoje umiejętności poza obszarem klubu. Wspieram mówców m.in. w przygotowaniu do wystąpień publicznych, udziału w panelach dyskusyjnych, wygłaszania prelekcji, prowadzenia konferencji czy moderowania wydarzeń. Pomagam także w przygotowaniu przemówień okolicznościowych – np. ślubnych – zarówno na etapie pisania tekstu, jak i podczas ćwiczeń przed samym wystąpieniem.

Jeśli czujesz, że chcesz rozwijać się jeszcze dalej – zapraszam serdecznie do kontaktu.

Umów się na Konsultacje: Wystąpienia publiczne.

10 pytań, które warto sobie zadać jako Mistrz gorących  pytań

1. Jakie kroki podejmuję, aby jak największa liczba osób mogła wziąć udział w sesji gorących pytań?
2. Na ile dopasowuję poziom trudności pytań do doświadczenia uczestników?
3. Na kim skupiam uwagę słuchaczy – na sobie czy na uczestnikach?
4. Co sprawia, że moje pytania angażują uczestników i pobudzają ich do myślenia?
5. Jak dbam o kontakt wzrokowy z osobą, której zadaję pytanie?
6. Jakie dodatkowe materiały lub rekwizyty mogę wykorzystać, by pytania były ciekawsze, a jednocześnie nie odbierały przestrzeni i czasu uczestnikom?
7. Jak dbam o to, aby uczestnicy dobrze usłyszeli treść pytania?
8. W jaki sposób wspieram osoby, które po usłyszeniu pytania nie potrafią od razu odpowiedzieć?
9. Czego doświadczą osoby, biorąc udział w mojej sesji gorących pytań?
10. Jakie dostrzegasz błędy w prowadzeniu sesji Gorących Pytań?